Technologia łańcucha bloków jest prawdopodobnie najbardziej kojarzona z kryptowalutami, jednak jej funkcje są o wiele bardziej dalekosiężne niż tylko waluty cyfrowe. W rzeczywistości może być to niezbędny element technologii w wielu branżach w szybko rozwijającym się cyfrowym świecie, w którym obecnie żyjemy. Jeden z takich przypadków wykorzystania technologii łańcucha bloków znajduje się w inteligentnych fabrykach. Wśród nich technologia łańcucha bloków wyróżnia się jako element przełomowy, oferując nowy paradygmat przejrzystości, bezpieczeństwa i wydajności. W niniejszym artykule dokładnie przeanalizujemy wieloaspektową rolę technologii łańcucha bloków w inteligentnych fabrykach i sprawdzimy, w jaki sposób wspomniana technologia kształtuje możliwości produkcyjne na świecie.
Czym jest technologia łańcucha bloków?
Technologia łańcucha bloków to rodzaj cyfrowego systemu prowadzenia dokumentacji, który działa w serii elektronicznych „bloków”. W każdym bloku przechowywany jest zbiór transakcji lub danych. Po wypełnieniu bloku danymi jest on połączony z poprzednim blokiem, tworząc łańcuch. Wspomniany łańcuch jest przechowywany w sieci komputerów, dzięki czemu jest wyjątkowo bezpieczny i trudno nim manipulować. Omawiany rodzaj technologii jest wykorzystywany głównie w zakresie kryptowalut, takich jak Bitcoin, prowadzenia dokumentacji medycznej, zawierania inteligentnych kontraktów i monitorowania łańcucha dostaw. Inteligentne fabryki rewolucjonizują produkcję, wykorzystując zaawansowane technologie, takie jak Internet rzeczy, sztuczną inteligencję i łańcuch bloków. Technologia łańcucha bloków będzie także jednym z najpopularniejszych trendów w nadchodzącym 2024 roku.
W jaki sposób technologia łańcucha bloków jest wykorzystywana w inteligentnych fabrykach?
Przejrzystość i wydajność łańcuchów dostaw
W tradycyjnym łańcuchu dostaw asymetria informacji i brak dostępu do danych w czasie rzeczywistym mogą prowadzić do nieefektywności, np. nadmiernej ilości zapasów, opóźnień i oszustw. Dzięki technologii łańcucha bloków każda transakcja i przepływ towarów są rejestrowane i widoczne dla wszystkich stron zaangażowanych w niezmiennym rejestrze. Oprócz zwiększenia zaufania między dostawcami, producentami i konsumentami, omawiana funkcja ułatwia śledzenie i weryfikację towarów w czasie rzeczywistym.
Na przykład w przemyśle motoryzacyjnym technologia łańcucha bloków może pomóc w śledzeniu podróży części samochodowych — od wydobycia surowców, aż do montażu. Ten poziom przejrzystości pomaga w szybkim rozpoznawaniu i rozwiązywaniu zakłóceń występujących w łańcuchu dostaw, ograniczaniu marnotrawstwa i zapewnianiu etycznych praktyk w ramach pozyskiwania surowców.
Usprawnione zabezpieczenia
Ze względu na zdecentralizowany charakter technologii łańcucha bloków dane są przechowywane w sieci komputerów, a nie w jednym miejscu. Jako że haker nie może zagrozić całej bazie danych, decentralizacja znacznie obniża ryzyko cyberataków i naruszeń prywatności danych. Ponadto każdy blok jest kryptograficznie rozdrobniony, żeby zagwarantować, że każda zmiana w zakresie danych jest łatwa do zidentyfikowania.
W procesach produkcyjnych jest to niezbędne do ochrony wrażliwych danych projektowych i własności intelektualnej. Technologia łańcucha bloków może przykładowo zaoferować bezpieczną platformę do przechowywania i zarządzania istotnymi danymi w sektorach, takich jak przemysł lotniczy i farmaceutyczny, w których integralność danych ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i zgodności. Zapewnienie audytorom przejrzystej, niezmiennej historii danych pomaga również w przestrzeganiu przepisów, co pozwala na zagwarantowanie, że procesy produkcyjne są zgodne z niezbędnymi wytycznymi. W takim razie technologia łańcucha bloków pełni rolę fortecy, która chroni cyfrowe zasoby inteligentnych fabryk.
Inteligentne kontrakty dotyczące transakcji automatycznych
W odniesieniu do inteligentnych fabryk do najbardziej pomysłowych funkcji technologii łańcucha bloków należą inteligentne kontrakty. Wspomniane kontrakty cyfrowe nie wymagają pośredników i zmniejszają możliwość sporów, ponieważ są one realizowane automatycznie po spełnieniu określonych warunków. Inteligentne kontrakty mogą całkowicie zmienić sposób prowadzenia działalności w sektorze produkcyjnym. Na przykład po zweryfikowaniu dostawy za pomocą technologii łańcucha bloków, za pomocą inteligentnego kontraktu można zacząć automatycznie płacić dostawcy, co gwarantuje dokładne i terminowe przetwarzanie płatności. Omawiane kontrakty można również wykorzystać w celu zawierania umów serwisowych, w których pieniądze są wypłacane tylko po zakończeniu uzgodnionych usług.
Zobowiązania wynikające z umowy są zautomatyzowane w celu poprawy wydajności operacyjnej, obniżenia kosztów administracyjnych i usprawnienia procesów biznesowych. Zastosowanie inteligentnych kontraktów ułatwia zarządzanie umowami wielostronnymi w branżach o skomplikowanych łańcuchach dostaw, takich jak elektronika i motoryzacja, co gwarantuje przejrzystość i zgodność z warunkami wynikającymi z umowy. Inteligentne fabryki mogą skoncentrować się na innowacjach i wydajności, automatyzując te procesy i powierzając technologii łańcucha bloków obsługę aspektów transakcyjnych w bezpieczny i skuteczny sposób.
Kontrola jakości i zachowanie zgodności
Wysokie standardy w zakresie jakości i bezpieczeństwa produktów są gwarantowane przez zdolność technologii łańcucha bloków do śledzenia i rejestrowania każdego etapu procesu produkcyjnego. Na przykład w branży spożywczej technologia łańcucha bloków może pomóc śledzić podróż produktu od gospodarstwa do stołu, rejestrując informacje o procedurach w ramach obsługi i kontroli temperatury. W przypadku wycofania produktu zdolność śledzenia jest niezbędna do ustalenia przyczyny problemów oraz przywrócenia zaufania i bezpieczeństwa wśród konsumentów.
Technologia łańcucha bloków może również pomóc w zachowaniu zgodności z przepisami. Technologia łańcucha bloków oferuje przejrzysty i weryfikowalny rejestr zgodności z przepisami dla branż, w których produkty muszą spełniać surowe normy, takie jak przemysł lotniczy i farmaceutyczny. Rejestry możliwe do prowadzenia dzięki technologii łańcucha bloków zapewniają audytorom i organom regulacyjnym szansę na sprawdzenie, czy produkty zostały wyprodukowane zgodnie z odpowiednimi specyfikacjami i normami. Zmniejsza to możliwość oszustwa i niezgodności, a jednocześnie usprawnia proces zachowania zgodności. Technologia łańcucha bloków pozwala inteligentnym fabrykom na utrzymanie wysokiego poziomu zgodności i jakości, gwarantując, że ich produkty spełniają oczekiwania regulacyjne i te zgłaszane przez klientów.
Integracja z IoT
Potrzeba bezpiecznej i skutecznej komunikacji między maszynami rośnie, ponieważ fabryki stają się coraz bardziej zautomatyzowane i zależne od Internetu rzeczy (IoT). Wspomniane urządzenia mogą być w stanie samodzielnie wymieniać dane i przeprowadzać transakcje finansowe dzięki technologii łańcucha bloków. Technologia łańcucha bloków jest wykorzystywana do prowadzenia rejestru i przeprowadzania wspomnianych transakcji. Na przykład na zautomatyzowanej linii produkcyjnej maszyny wyposażone w czujniki IoT mogą samodzielnie przekazywać wymagania w zakresie konserwacji lub zamawiać części. Minimalizuje to możliwość błędu ludzkiego, a jednocześnie przyspiesza cały proces.
Producenci mogą dowiedzieć się o stanie maszyny, potrzebach konserwacyjnych i wydajności procesu produkcji, bezpiecznie gromadząc i oceniając dane z różnych maszyn. Omawiana integracja może spowodować konieczność zastosowania konserwacji predykcyjnej, która obejmuje serwisowanie maszyn przed ich awarią w celu skracania przestojów i zwiększania wydajności. Zasadniczo technologia łańcucha bloków służy jako platforma do transakcji, w ramach których maszyny komunikują się z ludźmi i ze sobą nawzajem (M2M) w inteligentnych fabrykach, ułatwiając bardziej autonomiczną, wydajną i inteligentną konfigurację produkcji.
Wyzwania związane z technologią łańcucha bloków w inteligentnych fabrykach
Chociaż technologia łańcucha bloków ma wiele zalet dla inteligentnych fabryk, należy stanowczo wziąć pod uwagę kilka kwestii. Niektóre z nich to:
- Zużycie energii – niektóre modele wykorzystujące technologię łańcucha bloków są krytykowane za wysokie zużycie energii w wyniku złożonych obliczeń kryptograficznych. W przypadku inteligentnych fabryk, których celem jest bycie bardziej ekologicznymi, może to być poważna przeszkoda.
- Złożoność techniczna – wdrożenie technologii łańcucha bloków pod względem technicznym w inteligentnej fabryce jest wymagająca. Integracja wspomnianej technologii z dotychczasowymi, starszymi systemami i procedurami może być trudna, ponieważ często wymaga poważnych zmian w infrastrukturze IT. Fabryki mogą wymagać wdrożenia nowych standardów i protokołów, aby upewnić się, że ich systemy mogą wchodzić w interakcje z technologią łańcucha bloków.
- Obawy związane ze skalowalnością – sieci łańcuchów bloków, szczególnie te korzystające z mechanizmów konsensusu (proof of work), mogą napotkać problemy ze skalowalnością. Wraz ze wzrostem liczby transakcji prędkość przetwarzania może zwolnić, a zużycie energii może znacząco się zwiększyć. To poważny problem w przypadku inteligentnych fabryk, które muszą przetwarzać dane w czasie rzeczywistym i być energooszczędne.
- Koszty początkowe – wdrożenie technologii łańcucha bloków może wiązać się z dużymi kosztami początkowymi, które obejmują wydatki na profesjonalne usługi, oprogramowanie i sprzęt. Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą mieć trudności z wykazaniem zwrotu z inwestycji po początkowych wydatkach i dalszych kosztach utrzymania.
Podsumowanie
Integracja technologii łańcucha bloków w inteligentnych fabrykach symbolizuje znaczący postęp w produkcji i stanowi obietnicę zwiększonej wydajności, większej przejrzystości i podniesionego poziomu bezpieczeństwa. Pomimo przeszkód, takich jak problemy ze skalowalnością, zużycie energii i koszty początkowe, potencjalne zalety są znaczące. Technologia łańcucha bloków jest głównym czynnikiem rozwoju inteligentnej produkcji ze względu na jej zdolność do automatyzacji transakcji, utrzymania integralności produktu i optymalizacji łańcuchów dostaw.
