Wprowadzenie blockchain do zarządzania łańcuchem dostaw to rewolucyjna metoda monitorowania i zabezpieczania transakcji na różnych etapach całego procesu. Technologia ta umożliwiła rozwój kryptowalut, takich jak Bitcoin, a teraz znajduje szerokie zastosowanie również poza branżą finansową. Blockchain tworzy zdecentralizowaną, cyfrową księgę rachunkową do zarządzania łańcuchem dostaw. Dostęp do niej otrzymują tylko zaufane podmioty, co zapobiega nielegalnym modyfikacjom. Funkcja ta zapewnia niespotykany dotąd poziom wydajności i przejrzystości w zakresie identyfikacji produktów, kontroli zapasów i logistyki. Wykorzystując technologię blockchain, można znacznie zwiększyć wydajność operacyjną, obniżyć koszty i wzmocnić zaufanie dostawców i klientów.
Zrozumienie technologii Blockchain
Blockchain to zdecentralizowana cyfrowa księga rachunkowa, która śledzi transakcje na wielu komputerach i zapobiega zmianie potwierdzonych zapisów bez zmiany wszystkich kolejnych bloków. Naczelnymi założeniami tej technologii są niezmienność, bezpieczeństwo i przejrzystość. Każdy zapis nowej transakcji w łańcuchu bloków jest dodawany do księgi wszystkich uczestników, a każdy blok w łańcuchu składa się z kilku transakcji. Blockchain jest technologią zaszyfrowaną, dlatego zapewnia duże bezpieczeństwo danych oraz niskie ryzyko nadużyć i manipulacji. Z technologii blockchain korzystają różne sektory, w tym inteligentne fabryki i zarządzanie łańcuchem dostaw.
„Blockchain pozwala znacząco usprawnić funkcjonowanie łańcuchów dostaw, umożliwiając szybszą i bardziej opłacalną dostawę produktów, zwiększając ich identyfikowalność, umożliwiając lepszą koordynację między partnerami i ułatwiając dostęp do finansowania”.
Vishal Gaur, Abhinav Gaiha, Building a Transparent Supply Chain: Blockchain can enhance trust, efficiency, and speed, Harvard Business Review.
Zarządzanie łańcuchem dostaw i związane z nim wyzwania
Zarządzanie łańcuchem dostaw (SCM, z ang. supply chain management) to sposób zarządzania przepływem produktów i usług, w tym wszystkimi operacjami, w ramach których surowce przetwarzane są na gotowe towary. To jeden z najważniejszych sektorów światowej gospodarki. SCM ma na celu aktywne upraszczanie procesów po stronie dostawców w celu zwiększenia wartości świadczonych usług dla klientów i uzyskania przewagi konkurencyjnej na rynku. Zarządzanie łańcuchem dostaw wiąże się z wieloma wyzwaniami, takimi jak brak przejrzystości oraz nieefektywność wynikająca z korzystania z papierowych dokumentów. Ponadto, trudności w śledzeniu pochodzenia i weryfikacji produktów podczas ich transportu stanowią istotne przeszkody w efektywnym funkcjonowaniu tego procesu. Skutkiem tych problemów mogą być opóźnienia, wyższe koszty i spadek zaufania klientów.
Korzyści z wdrożenia technologii Blockchain w łańcuchu dostaw
Zwiększona przejrzystość
Technologia blockchain zdecydowanie poprawia przejrzystość zarządzania łańcuchem dostaw. Za pośrednictwem tej technologii wszystkie uprawnione podmioty mogą monitorować i rejestrować każdą transakcję związaną z transportem produktów w czasie rzeczywistym. Dzięki temu zmniejsza się prawdopodobieństwo nadużyć i błędów, a wycofywanie produktów i rozstrzyganie sporów stają się bardziej efektywne. Ponadto istnieje możliwość łatwego udowodnienia zgodności z przepisami poprzez szybki i spójny dostęp do niezbędnych danych.
Lepsza identyfikowalność
Identyfikowalność towarów ma kluczowe znaczenie zwłaszcza w takich sektorach jak żywność i medycyna, gdzie klienci zwracają szczególną uwagę na pochodzenie produktów. Technologia blockchain oferuje permanentny zapis trasy każdego produktu od producenta do sprzedawcy detalicznego. Jeśli wystąpią problemy z jakością, firmy mogą szybko prześledzić pochodzenie produktów i zwiększyć tym samym zaufanie klientów. Dzięki tej funkcji blockchain skutecznie zapobiega fałszerstwom i zapewnia zachowanie zasad moralnych w całym łańcuchu dostaw.
Większa wydajność procesów
Technologia blockchain pozwala usprawnić funkcjonowanie łańcucha dostaw, znacznie zwiększając ogólną wydajność. Dzięki automatyzacji krytycznych procedur i zmniejszeniu zależności od systemów opartych na dokumentach papierowych blockchain skraca czas obsługi i weryfikacji dokumentów oraz obniża koszty. Umożliwia to sprawną wysyłkę towarów na rynki międzynarodowe, przyspieszając procedury kontroli celnej, które są często utrudnione przez skomplikowaną dokumentację i specyfikacje weryfikacyjne. Co więcej, platformy blockchain mogą łączyć dane z wielu źródeł w ujednolicone ramy, co usprawnia zarządzanie łańcuchami dostaw i pozwala szybko reagować na zmiany na rynku lub potrzeby operacyjne.
Rzeczywiste zastosowania technologii Blockchain w łańcuchu dostaw
Studia przypadków skutecznych wdrożeń technologii blockchain
Technologia blockchain znalazła szereg zastosowań w wielu procesach łańcucha dostaw w różnych branżach. Przykładem może być wdrożenie tej technologii przez Walmart we współpracy z IBM w celu śledzenia produkcji w łańcuchu dostaw. Za jej pośrednictwem firma może śledzić pochodzenie ponad 25 produktów od pięciu różnych dostawców. Korzystając z blockchain, Walmart jest w stanie znacznie poprawić ogólne bezpieczeństwo i wydajność swojego łańcucha dostaw, skracając czas potrzebny na śledzenie pochodzenia żywności z kilku dni do zaledwie kilku sekund.
Kolejnym przykładem tego rozwiązania jest firma Deloitte, która wspólnie ze swoim klientem opracowała system śledzenia przesyłek w czasie rzeczywistym i stworzyła technologię opartą na technologii blockchain Track and Trace. Umożliwiło to śledzenie ładunków transgranicznych w czasie rzeczywistym. Stworzony system zapewnia przejrzystość operacji i chroni przed manipulacjami, rejestrując dane dotyczące lokalizacji w jednym, trwałym rejestrze przy użyciu technologii Hyperledger Fabric, Thingstream i AWS. Wszystkie strony – nadawca, spedytor i odbiorca – uzyskują wiarygodny, kompleksowy obraz całego cyklu życia przesyłki poprzez integrację danych z czujników umieszczonych na przesyłkach. Rozwiązanie to zwiększa przejrzystość łańcucha dostaw i usprawnia współpracę.
Wpływ blockchain na różne sektory
Technologia blockchain odegrała rewolucyjną rolę w wielu branżach, stając się niezbędnym elementem zarządzania łańcuchem dostaw. Oto przykłady sektorów, w których zwiększa wydajność i przejrzystość.
- Farmaceutyka – technologia blockchain jest wykorzystywana w walce z fałszerstwami i poprawia identyfikowalność łańcucha dostaw produktów farmaceutycznych. Oferuje przejrzysty i bezpieczny sposób monitorowania produkcji i dostaw farmaceutyków, co gwarantuje, że do pacjentów trafiają tylko oryginalne leki.
- Motoryzacja – główni producenci samochodów wykorzystują technologię blockchain do monitorowania źródeł surowców i gwarantowania zgodności z przepisami.
- Rolnictwo – rolnicy, dystrybutorzy i sprzedawcy detaliczni wykorzystują blockchain do śledzenia pochodzenia towarów, gwarantowania bezpieczeństwa żywności i zmniejszania strat związanych z wycofywaniem produktów z rynku.
- Fabryki – wykorzystanie technologii blockchain przyczynia się do zwiększenia widoczności, wydajności i zmniejszenia marnotrawstwa poprzez ułatwianie dostępu do danych na temat operacji, sieci dostaw i maszyn.
Wyzwania i bariery związane z wdrażaniem technologii blockchain w łańcuchu dostaw
Chociaż blockchain stał się jednym z największych trendów technologicznych w 2024 roku, na przeszkodzie w jego wdrożeniu stoją między innymi trudności natury prawnej, problemy z integracją i obawy związane z bezpieczeństwem. Blockchain zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa, ale nadal narażony jest na wiele zagrożeń. Wśród nich znajdują się luki w zabezpieczeniach interfejsów i tzw. ataki 51%. Integracja blockchain z obecnymi systemami bywa kosztowna i skomplikowana, a często wymaga poważnych aktualizacji lub wymiany sprzętu. Sprawę dodatkowo komplikuje zdecentralizowany i globalny charakter blockchain, który wymaga dostosowania się do norm obowiązujących w wielu krajach. Aby w pełni wykorzystać potencjalne zalety tej technologii w zarządzaniu łańcuchem dostaw, konieczne jest rozwiązanie kilku problemów.
Przyszłość blockchain w zarządzaniu łańcuchem dostaw
Dzięki innowacjom takim jak inteligentne kontrakty, które automatyzują zawieranie umów, zmniejszają liczbę błędów i redukują koszty, blockchain ma szansę stać się popularnym rozwiązaniem w zarządzaniu łańcuchem dostaw. Dla małych i średnich przedsiębiorstw przyjęcie tej technologii będzie łatwiejsze dzięki prostym w obsłudze platformom, zwłaszcza ze względu na ulepszony interfejs z obecnymi systemami ERP. Połączenie technologii blockchain i urządzeń Internetu rzeczy usprawni śledzenie zdarzeń w czasie rzeczywistym, zwiększając identyfikowalność i przejrzystość. Technologia ta zwiększy zaufanie wszystkich stron zainteresowanych, obniży ryzyko i zwiększy wydajność firm. Z kolei klienci skorzystają na gwarancji autentyczności produktów, szybszej dostawie i być może niższych cenach, co zwiększy ich zaufanie do marek.
Podsumowanie
Technologia blockchain rozwiązuje fundamentalne wyzwania logistyczne, takie jak zwiększenie wydajności, ochrona danych i przejrzystość. Dzięki jej zastosowaniu firmy mogą uzyskać większą kontrolę nad łańcuchem dostaw oraz precyzyjnie rejestrować i weryfikować każdą jego część. Nie tylko zwiększa to zaufanie wszystkich stron zainteresowanych, ale także upraszcza procesy i obniża koszty związane z tradycyjnymi metodami łańcucha dostaw. Oczekuje się, że wraz ze wzrostem świadomości tych zalet, integracja blockchain z systemami łańcucha dostaw będzie postępować, tworząc nowy punkt odniesienia dla zarządzania handlem międzynarodowym. Krótko mówiąc, wykorzystanie blockchain w zarządzaniu łańcuchem dostaw stanowi ważny krok naprzód, który w przyszłości wpłynie na globalne praktyki transportowe.
