Zanieczyszczenie powietrza stanowi jeden z największych problemów środowiskowych i zdrowotnych. Jak wynika z danych WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), 99% światowej populacji oddycha powietrzem, które przekracza określone przez WHO limity. WHO podaje ponadto, że zanieczyszczenie powietrza, zarówno na zewnątrz, jak i w gospodarstwach domowych, jest przyczyną 6,7 mln zgonów każdego roku.
Portal Our World in Data donosi, że zanieczyszczenie powietrza jest jedną z głównych przyczyn śmierci i globalnego obciążenia chorobami. Globalne obciążenie chorobami określa lata zdrowego życia utracone w wyniku przedwczesnej umieralności lub przeżyte w złym stanie zdrowia. Według danych z 2019 roku, zanieczyszczenie powietrza (wewnątrz i na zewnątrz) jest drugim po nadciśnieniu czynnikiem wpływającym na globalne obciążenie chorobami. Wskaźnik DALY, czyli wskaźnik tzw. lat życia skorygowanych niesprawnością (z ang. disability-adjusted life years), stosowany do określenia stanu zdrowia danego społeczeństwa, dla zanieczyszczenia powietrza wynosi 213,28 mln.
Choć globalna pandemia COVID-19 kosztowała miliony istnień ludzkich, z sytuacji tej można wyciągnąć także coś pozytywnego: dzięki niej wzrosła świadomość dotycząca jakości otaczającego nas powietrza i naszego najbliższego otoczenia. Ludzie na całym świecie są teraz bardziej świadomi szkód, jakie może wywołać zanieczyszczone powietrze.
Aby ograniczyć zagrożenia, stwarzane przez zanieczyszczenie powietrza, niezbędne jest podjęcie pewnych kroków. Jednym z nich jest stosowanie oczyszczaczy powietrza, zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz. Oczyszczacze powietrza są coraz częściej stosowane w naszych domach i biurach, ale jak możemy zadbać o czyste powietrze na zewnątrz? W tym artykule przedstawimy 4 najlepsze ubieralne oczyszczacze powietrza. Jednak zanim je zaprezentujemy, zajmijmy się tym, czym jest zanieczyszczenie powietrza, z czego wynika i jaki ma wpływ na nas i naszą planetę.
Czym jest zanieczyszczenie powietrza?
Zanieczyszczenie powietrza to wprowadzone to atmosfery czynniki chemiczne, fizyczne lub biologiczne. Zanieczyszczenie powietrza może mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi, zwierząt, roślin, budynków, a nawet całej planety. Może występować w wielu formach, takich jak cząstki stałe, gazy i ciecze.
Co powoduje zanieczyszczenie powietrza?
Źródeł zanieczyszczeń powietrza jest wiele i dzielą się na dwie główne grupy:
Źródła zależne od człowieka
Źródła antropogeniczne, czyli pochodzące od człowieka, są główną przyczyną zanieczyszczeń powietrza i należą do nich między innymi emisje z fabryk, samochodów, samolotów, aerosole i palenie papierosów.
Źródła naturalne
Niektórych źródeł zanieczyszczeń powietrza nie możemy kontrolować, ponieważ występują naturalnie. Przykładem naturalnych źródeł jest dym z pożarów lasów lub popiół z wulkanów.
Gdzie najczęściej występuje zanieczyszczenie powietrza?
Jak nietrudno się domyślić, zanieczyszczenie powietrza występuje głównie na terenie dużych miast. Wynika to z faktu, że duże miasta to ośrodki, w których koncentrują się emisje z różnych źródeł. W miastach możemy często zaobserwować chmury „brudnego powietrza”, zwane smogiem. Smog powstaje w wyniku połączenia dymu, spalin i mgły.
Dlaczego zanieczyszczenie powietrza jest szkodliwe?
Każdy z nas zdaje sobie sprawę, że zła jakość powietrza jest szkodliwa dla naszego zdrowia i środowiska. Nie wszyscy wiedzą jednak, w jaki sposób zła jakość powietrza wpływa na nasze zdrowie i planetę, na której żyjemy.
Zagrożenie dla zdrowia
Zanieczyszczone powietrze dostaje się do naszego organizmu głównie przez drogi oddechowe. WHO podaje, że wdychanie zanieczyszczeń może powodować stany zapalne, stres oksydacyjny, immunosupresję i mutagenność komórek w całym organizmie. Zmiany mutagenne w komórkach mogą wpływać na szereg najważniejszych organów, w tym na serce, płuca i mózg.
Zanieczyszczenie powietrza może mieć wpływ na niemal cały organizm. Drobne cząsteczki mogą dostawać się do organizmu przez płuca i przenikać do krwiobiegu i krążyć po organizmie, co może prowadzić do stanów zapalnych i działać rakotwórczo.
Cząstki stałe, które występują w powietrzu takie jak kurz, dym i brud, stanowią zagrożenie, ponieważ mogą być wdychane i gromadzić się w układzie oddechowym. PM2,5 (lub pył drobny) to cząstki stałe o średnicy poniżej 2,5 mikrometra, które są szczególnie niebezpieczne, ponieważ mogą głęboko zalegać w płucach. Poniżej przedstawiamy kilka dolegliwości zdrowotnych i chorób, z którymi związane jest zanieczyszczenie powietrza:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- udar mózgu,
- rak płuc,
- zapalenie płuc,
- choroba wieńcowa,
- choroby neurologiczne,
- cukrzyca.
Zagrożenia dla środowiska
Poza zagrożeniami związanymi ze zdrowiem ludzi istnieją również różne zagrożenia związane ze zdrowiem środowiska naturalnego. Oto trzy główne zagrożenia dla zdrowia naszej planety:
Kwaśne deszcze
Gdy woda i tlen mieszają się z cząsteczkami dwutlenku siarki i tlenku azotu w atmosferze, dochodzi do powstania kwaśnych deszczy. Kwaśne deszcze wyrządzają znaczne szkody w naturalnych ekosystemach. Szczególnie negatywnie wpływają one na glebę, zmieniając jej skład, co z kolei utrudnia, a nawet uniemożliwia wegetację roślin. Kwaśne deszcze mogą również wpływać na jakość wody w jeziorach, rzekach i strumieniach, niszczyć uprawy i przyczyniać się do degradacji budynków.
Eutrofizacja
Eutrofizacja to zjawisko, które występuje, gdy w zbiornikach wodnych wzrasta poziom minerałów i składników odżywczych, takich jak fosfor i azot. Zmiany te prowadzą do rozwoju glonów, które blokują światło słoneczne potrzebne roślinom podwodnym do fotosyntezy. Glony te pochłaniają również dużo tlenu z wody, co utrudnia przetrwanie roślinom i zwierzętom wodnym.
Zmiany klimatyczne
Od blisko stulecia zmiany klimatyczne stanowią wciąż rosnący problem. Pojęcie to odnosi się do długoterminowej zmiany średnich warunków atmosferycznych, takich jak temperatura i opady, w określonym regionie. Substancje zanieczyszczające powietrze, takie jak gazy cieplarniane, powodują zatrzymywanie ciepła słonecznego w atmosferze ziemskiej, co z kolei prowadzi do ocieplenia klimatu. Wraz z gorszymi warunkami pogodowymi wynikającymi z tej zmiany, jakość powietrza również ulega pogorszeniu. Zmiany klimatyczne mogą ponadto zwiększyć ilość zawieszonych w powietrzu alergenów, które są przyczyną problemów zdrowotnych.
Co możemy zrobić?
Sposobów na ograniczenie produkowanych przez nas zanieczyszczeń powietrza jest wiele. Jednym z nich jest ograniczenie podróży samochodem i korzystanie z transportu publicznego. Dzięki temu zmniejszamy ilość emisji dwutlenku węgla na jednego pasażera. Według danych GOV.UK podróż samochodem benzynowym z Londynu do Glasgow emituje cztery razy więcej CO2e (równoważnik dwutlenku węgla) niż ta sama podróż autokarem i trzy razy więcej niż pociągiem lub samochodem elektrycznym.
Poza zmianą sposobu podróżowania możemy również zadbać o środowisko oszczędzając energię (wyłączając urządzenia elektryczne, gdy nie są używane), kierując się ideą zrównoważonego rozwoju i stosując recykling oraz ponowne wykorzystanie materiałów, a także produkując mniejszą ilość odpadów. Innym sposobem na zapewnienie lepszej jakości powietrza jest użycie oczyszczacza powietrza. Urządzenia te mogą być wykorzystywane zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz.
Zanim omówimy oczyszczacze powietrza do zastosowań domowych, przyjrzyjmy się ich ubieralnym wersjom.
4 najlepsze ubieralne oczyszczacze powietrza
Słuchawki oczyszczające powietrze Dyson Zone
Marka Dyson wkroczyła na rynek rozwiązań ubieralnych ze słuchawkami, które doskonale nadają się dla osób dojeżdżających do pracy w dużych miastach. W słuchawkach umieszczono filtry elektrostatyczne, które wyłapują zanieczyszczenia powietrza. Następnie oczyszczone powietrze jest kierowane do nosa i ust użytkownika przez bezkontaktowy wizjer. Dodatkowo słuchawki można połączyć z aplikacją MyDyson, aby otrzymywać aktualizacje dotyczące środowiska, takie jak jakość powietrza i poziom hałasu.
Ubieralny oczyszczacz powietrza AirTamer A310
Ten mały, akumulatorowy oczyszczacz powietrza stale uwalnia miliony jonów ujemnych, które odpychają zanieczyszczenia z najbliższego otoczenia użytkownika. Urządzenie wyposażono w technologię Power Boost, która eliminuje alergeny, bakterie i wirusy w promieniu 0,3-1,8 m. Raz naładowana bateria pozwala na pracę oczyszczacza nawet przez 150 godzin, co stanowi świetne rozwiązanie w podróży, gdy nie ma dostępu do źródła zasilania. Oczyszczacz można zawiesić na szyi dzięki dołączonej do zestawu smyczy.
Naszyjnik z oczyszczaczem powietrza Aviche wersja 3.0
Naszyjnik z oczyszczaczem powietrza Aviche działa w podobny sposób jak AirTamer A310, wypychając zanieczyszczenia z najbliższego otoczenia. Jednak o ile AirTamer generuje około 2 milionów jonów ujemnych na sekundę, o tyle Aviche Air Purifier uwalnia ich aż 50 milionów! Chociaż czas pracy jest dość dobry (ok. 30 godzin), to nie jest tak imponujący jak czas pracy oczyszczacza AirTamer.
Air Ring
Futurystyczny oczyszczacz Air Ring to świetny wybór dla osób dbających o jakość wdychanego powietrza. Urządzenie ma formę opaski, którą zakłada się na szyję. Powietrze pobierane jest z tyłu, a następnie przechodzi przez filtry piankowe i HEPA, system UV-C i sterylizator fotokatalityczny. Tak oczyszczone powietrze trafia jeszcze do ostatecznej filtracji w filtrze węglowym. Dwa elastyczne wysięgniki wdmuchują czyste powietrze prosto w twarz, służąc jednocześnie do utrzymywania maski lub osłony na twarz. Urządzenie zaprojektowano w czterech wersjach:
- Tryb otwarty – przeznaczony do niskiego poziomu zanieczyszczenia.
- Maseczka na nos i usta – przeznaczona do średniego poziomu zanieczyszczenia.
- Osłona twarzy – przeznaczona do wysokiego poziomu zanieczyszczenia.
- Szczelna maseczka – przeznaczona do najwyższego poziomu zanieczyszczenia.
Oczyszczanie powietrza w domu
Fellowes AeraMax DX95 28 m²
Oczyszczacz powietrza Perel z UV-C 350 m³/h
Oczyszczacz i osuszacz powietrza Perel 35 m³/h
