Przesuń się, człowieku! Za kierownicę wsiadają roboty. Autonomiczne samochody „nadjeżdżają”, niezależnie od tego, czy jesteśmy na nie gotowi, czy nie, na nowo definiując sposób poruszania się po drogach.
Rozwój robotów i sztucznej inteligencji w ostatnich latach stworzył mnóstwo możliwości, które wcześniej były domeną science fiction. Jednym z obszarów, w którym te innowacje technologiczne mogą zrewolucjonizować naszą codzienność, jest transport, zwłaszcza w dziedzinie autonomicznej jazdy. Perspektywa samojezdnych aut może wydawać się futurystyczna, jednak z każdym dniem staje się coraz bardziej jasne, że roboty mają potencjał przewyższania ludzkich kierowców pod wieloma względami.
Gdy w pełni rozwiniemy tę technologię, przewidywalne, inteligentne maszyny staną się lepszymi i bezpieczniejszymi kierowcami niż ludzie. Oto dlaczego.
Doskonała wizja
Podczas gdy zasięg ludzkiego oka w nocy to zaledwie 76 m, autonomiczne samochody mogą wykrywać obiekty na odległość do 250 metrów.
Sytuacja: Jedziesz samochodem przez centrum miasta po zmroku. Drogi są zatłoczone, wokół mnóstwo pieszych. Gdy masz zamiar skręcić, w martwym polu pojawia się motocykl. Czy będziesz w stanie go zauważyć na czas?
Technologia: Za pomocą kamer, czujników i technologii LiDAR autonomiczne pojazdy „widzą” otaczający je świat. Rozwiązania Tesli wykorzystują przede wszystkim kamery, podczas gdy Google Waymo i Uber w czujniki LiDAR. Działanie czujników LiDAR polega na emitowaniu milionów wiązek światła na sekundę i mierzeniu ich odbicia w celu stworzenia dokładnych map 3D. Na podstawie zebranych danych inteligentny system komputerowy samochodu jest w stanie identyfikować obiekty, przewidywać ich zachowanie i na bieżąco reagować.
Dlaczego to rozwiązanie będzie lepsze: Choć ludzie dobrze radzą sobie z obserwacją otoczenia, ich pole widzenia jest ograniczone. Samochody autonomiczne, oprócz możliwości widzenia w zakresie 360 stopni, mają niezwykłą zdolność dostrzegania obiektów oddalonych nawet o 250 metrów w nocy, znacznie przewyższając zasięg widzenia ludzkiego oka, który wynosi zaledwie 76 metrów. Dzięki imponującej dokładności rozpoznawania odległości do około 2 cm i wykorzystaniu map o wysokiej rozdzielczości pojazdy te mogą nawet rozpoznać swoją dokładną lokalizację, umożliwiając im zrozumienie danych drogowych i otoczenia z niezrównaną precyzją.
Skuteczne hamowanie
Sytuacja: Jedziesz autostradą, gdy samochód przed tobą zatrzymuje się nagle i bez ostrzeżenia. Czy zdążysz zahamować, by uniknąć zderzenia?
Technologia: Samochody autonomiczne poruszające się bez udziału człowieka za kierownicą będą korzystać z automatycznego hamowania awaryjnego (AEB) – funkcji już dziś stosowanej w samochodach. Jeżeli pojazd porusza się z prędkością większą niż 30 km/h, a zautomatyzowany system hamowania awaryjnego wykryje, że odległość do pojazdu znajdującego się przed nim jest coraz mniejsza, przygotowuje układ hamulcowy do ewentualnego hamowania awaryjnego. System ostrzega kierowcę za pomocą sygnału dźwiękowego lub wizualnego, po którym następuje krótkie uruchomienie hamulców, jeśli kierowca nie zareaguje na niebezpieczną sytuację.
Dlaczego to rozwiązanie będzie lepsze: Oczywiście ludzie potrafią wcisnąć hamulec, gdy jest to konieczne – każdemu z nas przytrafiły się te momenty. Jednak nawet osoby z superszybkim refleksem nie są w stanie dorównać maszynom. Jak podaje Wired, zatrzymanie samochodu na suchej drodze zajmuje nam, śmiertelnikom, 1,6 sekundy, podczas gdy autonomiczny samochód potrafi to zrobić w zaledwie 0,5 sekundy.
Bezwarunkowe przestrzeganie zasad
Sytuacja: Po długim dniu w pracy i kłótni z szefem ogarnia cię zmęczenie. Przed tobą 50-minutowa podróż do domu. Czy jesteś w stanie prowadzić samochód tak, jak należy?
Technologia: Przepisy ruchu drogowego są zaprogramowane w centralnym komputerze zautomatyzowanego samochodu. Dotyczy to m.in. ograniczeń prędkości, dokładnej odległości od poprzedzającego pojazdu oraz zasad jazdy na rondzie. Za system autonomicznego samochodu odpowiada sztuczna inteligencja. Dzięki rozpoznawaniu obrazu, czujnikom, uczeniu maszynowemu, sieciom neuronowym i systemom komputerowym wspomaganym sztuczną inteligencją samochody te mogą interpretować znaki drogowe, sygnalizację świetlną i oznaczenia pasów ruchu, a następnie podejmować odpowiednie działania.
Dlaczego to rozwiązanie będzie lepsze: Zgodnie z danymi WHO w wypadkach drogowych ginie prawie 1,35 miliona osób rocznie. Wydaje nam się, że świetnie radzimy sobie z prowadzeniem samochodu, jednak prawdą jest, że nie zawsze przestrzegamy przepisów. Bywamy zmęczeni i zjeżdżamy na przeciwne pasy ruchu. Złościmy się i przyspieszamy. Łatwo się rozpraszamy i nie zatrzymujemy się na przejściach dla pieszych. Robotów to nie dotyczy. Przestrzegają ograniczeń prędkości, poruszają się dokładnie po wyznaczonych pasach ruchu i nigdy nie przejeżdżają na czerwonym świetle.
Bieżące informacje
Sytuacja: Na trasie doszło do poważnego wypadku. Jeden z pasów ruchu zostaje wyłączony z użycia i zaczyna się tworzyć korek. Czy wiesz o tym i masz czas, by zmienić wyznaczoną trasę?
Technologia: Błyskawiczna łączność 5G, kamery, sztuczna inteligencja i mapowanie 3D HD, oraz technologia vehicle-to-everything (V2X) umożliwiają samochodom wymianę informacji między sobą, kierowcami i otoczeniem. Za pomocą technologii chipowej samojezdne samochody będą odbierać dane od innych pojazdów (V2V), a także od infrastruktury (V2I), takiej jak sygnalizacja świetlna i znaki drogowe.
Dlaczego takie rozwiązanie będzie lepsze: Ludzie zwykle nie są świadomi warunków na trasie, chyba że sprawdzą lokalne komunikaty drogowe. Wypadki, roboty drogowe czy oblodzone nawierzchnie są dla nich widoczne dopiero wtedy, gdy jest już za późno. Aby zobaczyć, co dzieje się na drodze, często muszą polegać na urządzeniach i mapach, a niektóre z nich informują tylko o fotoradarach. Dla porównania zautomatyzowane pojazdy będą na bieżąco informowane o wszystkich zdarzeniach na drodze i będą mogły zmienić trasę, aby uniknąć problemów lub opóźnień.
Właściwa decyzja
Sytuacja: Jedziesz ruchliwą drogą dwukierunkową, gdy nagle wybiega na nią jeleń. Skręcisz, by go ominąć, mimo że możesz uderzyć w inne pojazdy lub ludzi? Czy zahamujesz?
Technologia: Za sprawą zaprogramowanych w systemach komputerowych algorytmów podejmowania decyzji moralnych, zautomatyzowane pojazdy powinny być w stanie podejmować etyczne decyzje w sytuacjach zagrożenia życia. Google jest zdania, że jeśli inżynierowie zaprogramują autonomiczne samochody tak, by uczyły się na podstawie rzeczywistych wydarzeń i oceniały ich wartość, będą w stanie dokonywać moralnych wyborów.
Jak podaje Towards Data Science, na przykład Niemcy podjęły decyzję, że pojazdy autonomiczne nie powinny nigdy celowo zwiększać ryzyka śmierci ludzi i nie powinny traktować ludzi inaczej ze względu na ich płeć, wiek lub jakąkolwiek inną cechę. Co więcej, wartość ludzkiego życia powinna zawsze mieć pierwszeństwo przed wartością mienia lub zwierząt. W tym przypadku oznacza to, że pojazdy autonomiczne ryzykują potrącenie jelenia, by ratować ludzi. Zobacz wideo prezentujące samojezdny samochód Google Waymo.
Dlaczego to rozwiązanie jest lepsze: Ludzie muszą podejmować wybory moralne na drodze w ułamku sekundy. Bywa, że zachowują się nieobliczalnie, ratują siebie przed innymi lub ranią innych. Z kolei samojezdne samochody będą działać konsekwentnie zgodnie z zasadami, na które zgodzi się społeczeństwo, co oznacza zawsze dokonywanie wyborów utylitarnych lub przedkładanie wydajności ekologicznej nad osiągi.
Co prawda pojawia się wiele obaw co do tego, czy autonomiczne samochody będą podejmować etyczne decyzje. Biorąc pod uwagę tak dużą liczbę wypadków spowodowanych przez ludzi (nawet 99% wypadków z udziałem autonomicznych pojazdów było spowodowanych błędem człowieka), może powinniśmy dać szansę sztucznej inteligencji? Ze względu na lepsze niż ludzkie widzenie, szybkie reakcje, bezwzględne przestrzeganie zasad i zdolność do przewidywania przyszłości oraz uwzględnianie kwestii etycznych, roboty będą nie tylko lepszymi kierowcami, ale także sprawią, że drogi staną się bezpieczniejszym i bardziej sprawiedliwym miejscem.
