10 najpopularniejszych trendów w służbie zdrowia

Opieka zdrowotna stanowi jedną z kluczowych dziedzin naszego społeczeństwa. Dzięki postępom w dziedzinie medycyny leczenie wielu chorób, nawet tych rzadkich, stało się możliwe.

Nowoczesne technologie medyczne pozwalają nam coraz lepiej zrozumieć ludzki organizm. Jednak, aby sprostać wyzwaniom takim jak wzrost kosztów opieki zdrowotnej, ograniczenia w dostępie do niej czy nawet zmiany klimatyczne, konieczny jest nieustanny postęp. W tej kwestii nowatorskie trendy w sektorze zdrowia mogą stanowić kluczowe narzędzie w przeciwdziałaniu tym problemom.

Nowatorskie technologie medyczne w 2024 roku

Technologie stosowane w opiece zdrowotnej otwierają nowe możliwości tworzenia bardziej zrównoważonego środowiska oraz umożliwiają walkę nawet z dotąd nieuleczalnymi chorobami. Wdrożenie sztucznej inteligencji (AI), uczenia maszynowego, wirtualnej opieki i Internetu rzeczy medycznych (IoMT) znacznie usprawniło działanie placówek medycznych. Oto najważniejsze trendy technologiczne, kształtujące dzisiejszą służbę zdrowia.

1. Sztuczna inteligencja w opiece zdrowotnej

Sztuczna inteligencja już od pewnego czasu odgrywa istotną rolę w różnych branżach, w tym także w sektorze medycznym. AI jest jedną z kluczowych technologii stosowanych w
opiece zdrowotnej, dzięki swoim zastosowaniom, takim jak zbieranie i analiza danych pacjentów, opracowywanie nowych leków oraz poprawa skuteczności procedur diagnostycznych.

Uczenie maszynowe, będące jednym z rodzajów sztucznej inteligencji, wspomaga personel medyczny w analizowaniu wyników, na przykład tomografii komputerowej, w leczeniu COVID-19. Jednak rola sztucznej inteligencji w medycynie wykracza daleko poza leczenie chorób pandemicznych. Przykładem może być usprawnienie diagnostyki nowotworów. Tradycyjnie głównym sposobem diagnozowania chorób nowotworowych była biopsja, jednak nie zawsze dostarczała ona pełnego obrazu stanu tkanki danego narządu. Obecnie cyfrowe skany poszczególnych obszarów ciała, podatnych na mutacje komórek, stanowią kluczowy element badań histopatologicznych. Dzięki technologii interpretacji obrazów cyfrowych
całych obszarów (ang. whole-slide imaging, WSI), patolodzy mogą teraz analizować większe fragmenty ludzkiego ciała.

Sztuczna inteligencja w medycynie umożliwia kompleksową analizę danych medycznych pacjentów, co usprawnia proces podejmowania decyzji oraz zmniejsza liczbę błędów, takich jak błędne diagnozy czy niepotrzebne procedury. AI pomaga również w zlecaniu i interpretacji odpowiednich testów oraz w zalecaniu stosownego leczenia.

Eric Topol, Deep Medicine: How Artificial Intelligence Can Make Healthcare Human Again

Przykładem może być technologia sztucznej inteligencji o nazwie Project InnerEye, stworzona przez Microsoft, która 13-krotnie przyspiesza zdolność lekarzy do planowania radioterapii.

Generatywna sztuczna inteligencja w opiece zdrowotnej

Wprowadzenie generatywnej sztucznej inteligencji do branży medycznej to kolejny krok naprzód. Wykorzystując AI, uczenie maszynowe i zautomatyzowane procesy, generatywna sztuczna inteligencja poprawia spersonalizowaną terapię, przyspiesza opracowywanie leków, ułatwia analizę obrazowania medycznego i generuje sztuczne dane na potrzeby badań. Oprócz zwiększenia wydajności i personalizacji opieki zdrowotnej generatywna sztuczna inteligencja stanowi odpowiedź na długoterminowe wyzwania związane z opieką nad pacjentami, diagnostyką i terapią, mając potencjał całkowitej transformacji branży opieki zdrowotnej.

2. Integracja danych i analiza predykcyjna

Dzięki wykorzystaniu urządzeń AI, takich jak roboty, które umożliwiają analizę danych oraz prognozowanie, personel medyczny może precyzyjnie ocenić stan zdrowia pacjentów i wybrać odpowiednie leczenie. Integracja sztucznej inteligencji w robotach umożliwia kompleksową analizę danych oraz prognozowanie, co daje personelowi medycznemu pełny wgląd w historię medyczną pacjenta i pozwala na dokładniejsze diagnozy oraz wybór optymalnej terapii.

Roboty zbierają dane i przewidują potrzeby pacjentów, często nawet przed lekarzami. Mimo korzyści, jakie niesie ze sobą obecność robotów w medycynie, pojawiają się również obawy dotyczące zastąpienia ludzi przez maszyny. Takie wizje często pojawiają się w filmach science fiction, jak na przykład postać robota „Baymax” z filmu „Wielka szóstka”, który potrafi mierzyć natężenie bólu pacjenta i reagować w przypadku zagrożenia, a nawet przepisywać leki.

Jednakże rzeczywistość jest inna niż przedstawiana w filmach. Sztuczna inteligencja nie ma na celu zastępowania lekarzy, lecz raczej wspieranie ich w procesie diagnozowania, leczenia oraz planowania terapii na podstawie dokumentacji medycznej pacjenta, jego historii oraz obecnych objawów. Dzięki kompleksowej analizie danych dotyczących zdrowia, możliwe jest obniżenie kosztów oraz poprawa zarówno doświadczeń pacjentów, jak i efektywności codziennej pracy personelu medycznego.

3. Nanomedycyna

Nanomedycyna, czyli wykorzystanie nanotechnologii w opiece zdrowotnej, stanowi kluczowy czynnik transformujący dziedzinę medycyny. Oferuje wysoce ukierunkowane terapie, które zwiększają dokładność diagnozowania oraz umożliwiają opracowywanie innowacyjnych metod leczenia. Ta nowoczesna technologia polega na wykorzystaniu nanobotów i nanocząsteczek, które są cieńsze od ludzkiego włosa o setki razy, do wielu zastosowań medycznych, takich jak:

• Dostarczanie leków do konkretnych komórek: nanocząsteczki umożliwiają bezpośrednie dostarczanie leków do chorych komórek, ograniczając tym samym skutki uboczne i zwiększając skuteczność terapii.
• Detekcja i monitorowanie: nanosensory stale monitorują stan zdrowia, umożliwiając wczesną diagnozę poprzez wykrywanie markerów biologicznych na niskich poziomach.
• Diagnostyka i obrazowanie: zastosowanie nanocząsteczek poprawia przejrzystość skanów MRI oraz zwiększa czułość i szczegółowość obrazowania diagnostycznego, co pozwala na wczesną identyfikacją chorób.
• Medycyna regeneracyjna: wspieranie procesu regeneracji tkanek poprzez nanomateriały, które imitują lub wspierają struktury biologiczne, umożliwiając naprawę lub wymianę tkanek. Nanorusztowanie, innowacyjna technologia służąca do regeneracji kości i tkanek, stymuluje rozwój komórek, co przyspiesza proces ich regeneracji.
• Opieka nad chorymi na raka: ukierunkowana chemioterapia skupia się na atakowaniu komórek rakowych bez szkody dla zdrowych tkanek. Ulepsza diagnostykę i wczesne wykrywanie chorób. Wykorzystanie nanomateriałów wspomaga regenerację tkanek po operacjach.
• Leczenie przeciwdroboustrojowe: nanocząsteczki przeciwdrobnoustrojowe to nowy sposób walki z bakteriami odpornymi na antybiotyki, co odgrywa ważną rolę w leczeniu infekcji.

Nanomedycyna otwiera więc ogromne możliwości usprawnienia opieki zdrowotnej, a jej rozwój zapowiada pojawienie się nowych, rewolucyjnych terapii oraz narzędzi diagnostycznych. Jest to bez wątpienia jeden z głównych trendów w
opiece zdrowotnej w roku 2024.

4. Rzeczywistość rozszerzona (AR) i wirtualna (VR) w opiece zdrowotnej

Technologie rzeczywistości rozszerzonej (AR) i wirtualnej (VR) znajdują szerokie zastosowanie w opiece zdrowotnej, umożliwiając połączenie świata cyfrowego z rzeczywistym. Rozwój AR bazuje głównie na sztucznej inteligencji. Technologia VR może być wykorzystywana w terapii fizycznej urazów psychicznych, na przykład w leczeniu fobii. Przy użyciu okularów AR, lekarze mogą nakładać na siebie obrazy z tomografii komputerowej oraz skany 3D, co umożliwia całościowe spojrzenie na zdrowie pacjenta. Przykładami projektantów okularów AR są Apple, z produktem Apple Vision Pro, oraz firma Microsoft, odpowiedzialna za stworzenie HoloLens. Okulary HoloLens były użyte do planowania operacji, czy nawet w przypadkach skomplikowanych operacji na otwartym sercu albo rekonstrukcji całej twarzy, jak miało to miejsce w Cleveland Clinic.

W miarę postępu technologicznego oraz integracji AR i VR ich zastosowanie może wykraczać poza proste badania kontrolne, obejmując szereg zabiegów medycznych przeprowadzanych na odległość, w tym nawet kompleksowe operacje chirurgiczne z wykorzystaniem automatyzacji. Automatyzacja opieki zdrowotnej rozwija się dynamicznie i tak na przykład w Japonii istnieją już roboty medyczne, które wspomagają opiekę nad osobami starszymi. Jak radzą sobie w tej roli? W krótkim dokumencie przygotowanym przez Telegraph możemy zobaczyć robota marki Honda – Hoko Assist, który pomaga pacjentom z problemami ruchowymi, umożliwiając im poruszanie się bez korzystania z kul czy lasek.

5. Technologie w ochronie zdrowia psychicznego

Portal Our World in Data donosi, że co roku setki milionów ludzi boryka się z problemami zdrowia psychicznego, a znacznie większa liczba doświadcza ich przez całe życie. Szacuje się, że jedna na trzy kobiety i jeden na pięciu mężczyzn w pewnym momencie życia zmagać się będzie z poważną depresją. Z tego powodu w minionym roku opracowano wiele nowych technologii mających pomóc w radzeniu sobie z ciągłymi wyzwaniami dotyczącymi zdrowia psychicznego pacjentów. W trakcie pandemii COVID-19 wielu terapeutów rozpoczęło świadczenie usług online.

Pojawiły się także terapie cyfrowe (DTx), czyli rozwiązania docierające do pacjentów za pomocą oprogramowania, które umożliwia leczenie zarówno chorób fizycznych, jak i psychicznych. Dzięki nim pacjenci mogą samodzielnie radzić sobie z objawami, co przekłada się na poprawę różnych aspektów klinicznych i jakości życia. Terapie cyfrowe wykorzystują różnorodne technologie cyfrowe, takie jak smartfony, aplikacje, czujniki, rzeczywistość wirtualna, Internet Rzeczy (IoT) i inne narzędzia, aby zachęcić pacjentów do zmiany swoich zachowań.

Sztuczna inteligencja, obecna nie tylko w aplikacjach, może być również wykorzystywana do identyfikowania chorób z objawami psychicznymi spowodowanymi przez zmiany chemiczne w mózgu, na przykład demencji. Istnieje wiele rodzajów demencji, przy czym choroba Alzheimera jest jednym z jej najczęstszych typów, charakteryzując się problemami z logicznym myśleniem, pamięcią i komunikacją. Wczesne rozpoznanie choroby jest kluczową strategią w jej leczeniu.

6. Zdalne monitorowanie pacjentów i wirtualna opieka

Internet Rzeczy (IoT) to sieć połączonych ze sobą urządzeń oraz technologia umożliwiająca komunikację tych urządzeń z chmurą. W branży medycznej, nazywanej także medycznym Internetem Rzeczy lub telemedycyną 2.0 (wirtualizacją usług opieki zdrowotnej), wykorzystuje się najnowocześniejsze technologie, takie jak czujniki ubieralne, urządzenia obsługujące technologię 5G oraz urządzenia do zdalnego monitorowania pacjentów. Przykładem tych rozwiązań są inteligentne urządzenia dla personelu medycznego, które umożliwiają zdalne monitorowanie parametrów życiowych pacjentów. Szeregowe przyłóżkowe urządzenia monitorujące pozwalają personelowi medycznemu na elektroniczne monitorowanie stanu pacjentów.

Jednym z najnowszych osiągnięć Internetu rzeczy jest inteligentna pigułka, która umożliwia dostęp do informacji z wnętrza ciała pacjentów – tę sferę IoT nazywa się Internetem ciał lub IoB (z ang. Internet of bodies). Jak podaje portal Gartner inteligentne pigułki to czujniki, które mogą być połknięte i które mogą rejestrować różne pomiary fizjologiczne. Mogą one również służyć do oceny działania leków oraz weryfikacji, czy pacjent zażył je zgodnie z zaleceniami. Pierwsza inteligentna pigułka zatwierdzona przez FDA trafiła na rynek w 2017 roku.

Inne elementy wirtualnej opieki zdrowotnej obejmują bezpieczeństwo, usługi lokalne, telemedycynę, zarządzanie wizytami, bezpieczne przesyłanie wiadomości, oceny dostawców usług zdrowotnych oraz łączność z urządzeniami noszonymi. Ponadto placówki podstawowej opieki zdrowotnej mogą teraz pełnić funkcję wirtualnych szpitali, np. wykonując podstawowe badania ultrasonograficzne u kobiet w ciąży i zdalnie udostępniając dane w ramach wirtualnej współpracy.

Chatboty i wirtualni asystenci medyczni

Wprowadzenie chatbotów i wirtualnych asystentów opieki zdrowotnej zainicjowało znaczną transformację w branży. Te rozwiązania przekształcają prewencyjną opiekę zdrowotną, oferując zindywidualizowane porady, przypominając o szczepieniach i badaniach przesiewowych oraz sugerując zmiany w stylu życia w celu obniżenia ryzyka chorób przewlekłych.

Dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji w czasie rzeczywistym cyfrowi asystenci zapewniają użytkownikom natychmiastowy dostęp do informacji zdrowotnych oraz zachęcają do wprowadzania zdrowszych nawyków. Analizując dane użytkowników, są w stanie wykryć problemy zdrowotne na wczesnym etapie i zalecić zwrócenie się o pomoc lekarską, co stanowi istotny element profilaktyki zdrowotnej i pozwala uniknąć poważnych chorób.

Do najpopularniejszych chatbotów w służbie zdrowia należą Sensely, Gyant czy Youper. Sprawdź, jak działa ten ostatni.

7. Cyfrowe bliźniaki w opiece zdrowotnej

Wykorzystanie cyfrowych bliźniaków w służbie zdrowia obejmuje dwa główne zastosowania. Po pierwsze, mogą one odwzorowywać całe ludzkie ciała, włącznie z narządami i układami, co umożliwia szczegółową analizę struktury anatomicznej oraz funkcji organizmu. Po drugie, wykorzystywane są do symulowania realistycznych sytuacji medycznych i prognozowania wyników. Z pomocą tej technologii możliwe jest testowanie terapii i symulowanie zabiegów przed wykonaniem ich na pacjentach. Technologia cyfrowych bliźniaków jest potężnym
narzędziem profilaktyki zdrowotnej, ponieważ przewiduje, jak styl życia wpływa na zdrowie danej osoby. Dzięki temu możliwe jest wcześniejsze wykrywanie i interwencja w przypadku potencjalnych chorób, co umożliwia dostosowanie planów terapeutycznych i poprawę wyników leczenia.

8. Urządzenia ubieralne w służbie zdrowi

Urządzenia ubieralne to elektroniczne urządzenia (wspomniane w sekcji „Zdalne monitorowanie pacjentów i wirtualna opieka”), które mogą być noszone jako akcesoria, wszczepiane w ciało użytkownika, wbudowane w odzież lub nawet wytatuowane na skórze. Choć często postrzegane są jako gadżety, stanowią one istotne innowacje w dziedzinie opieki zdrowotnej. Smartwatche umożliwiają na przykład zdalne monitorowanie stanu pacjenta poprzez przekazywanie informacji o tętnie, poziomie natlenienia krwi oraz
innych parametrach życiowych. Krokomierze i różnego rodzaju czujniki wykorzystywane są do monitorowania parametrów fizycznych pacjentów.

Oprócz smartwatchy inteligentne aparaty słuchowe oraz technologia biopatch również przyczyniają się do usprawnienia diagnostyki medycznej, dająć dostęp do informacji o aktualnym stanie zdrowia pacjentów. Biopatch umożliwia precyzyjne monitorowanie parametrów życiowych, a wykorzystanie sztucznej inteligencji pozwala na izolację akustyczną aparatów słuchowych, co przekłada się na lepszą jakość diagnozy i leczenia.

9. Leczenie organów i biodrukowanie

Druk 3D, o którym pisaliśmy już w artykule o przemysłowych zastosowaniach druku 3D, to
technologia odpowiedzialna za biodrukowanie. Druk 3D znajduje zastosowanie w branży medycznej przy produkcji takich elementów jak protezy, implanty czaszkowe lub ortopedyczne oraz stenty dróg oddechowych dostosowane do danego pacjenta.

Ohio State University’s Wexner Medical Center opracowuje system, który miałby pozwolić na
drukowanie żywych komórek, kości i organów bezpośrednio w ciele pacjenta za pomocą urządzeń do chirurgii robotycznej. Tego rodzaju innowacyjne rozwiązania mogą okazać
się przełomem w leczeniu pacjentów, szczególnie tych dotkniętych chorobą nowotworową. Obecnie prowadzone są badania nad biodrukowaniem 3D uszu, rogówek, kości oraz skóry, co otwiera nowe możliwości w dziedzinie medycyny regeneracyjnej i rekonstrukcyjnej.

10. Zarządzanie danymi w opiece zdrowotnej

Zarządzanie danymi w opiece zdrowotnej odgrywa kluczową rolę w bezpiecznym i efektywnym przetwarzaniu ogromnych ilości informacji z elektronicznej dokumentacji medycznej (EHR), obrazowania medycznego oraz urządzeń ubieralnych. Dzięki zoptymalizowanym przepływom pracy oraz spersonalizowanym terapiom pacjenci mogą korzystać z coraz lepszej opieki. Wykorzystanie analizy danych, uczenia maszynowego i technologii blockchain przyczynia się do dalszego podnoszenia standardów opieki nad pacjentem. Systemy zarządzania danymi umożliwiają przewidywanie wyników zdrowotnych oraz identyfikację czynników ryzyka, co staje się istotnym narzędziem w profilaktyce zdrowotnej. Co więcej, prowadzenie badań na zanonimizowanych danych pozwala na wykorzystanie bogatej bazy informacji bez naruszania prywatności pacjentów. Bezpieczeństwo danych oraz przestrzeganie przepisów dotyczących prywatności stanowią podstawę działania systemów zarządzania danymi w opiece zdrowotnej.

Zarządzanie danymi w opiece zdrowotnej ma potencjał, aby poprawić stan zdrowia pacjentów, obniżyć koszty i zachęcić do proaktywnego podejścia do opieki. Ponadto w celu zapewnienia ochrony danych i prywatności w sektorze opieki zdrowotnej tworzone są
solidne rozwiązania do zarządzania danymi medycznymi, które chronią dane pacjentów przed naruszeniami i niepożądanym dostępem, gwarantując ich bezpieczne gromadzenie, przechowywanie i analizę.

Nadchodzące trendy technologiczne w opiece zdrowotnej

Technologie medyczne przyczyniają się do fundamentalnych zmian w obszarze opieki zdrowotnej, rewolucjonizując sposób prowadzenia badań, świadczenia usług medycznych oraz interakcji z pacjentami. Osiągnięcia te sprawią, że opieka zdrowotna stanie się bardziej precyzyjna, dostępna i wydajna niż kiedykolwiek dotąd, obejmując personalizację genetyczną oraz rozwój globalnych sieci telemedycznych. Priorytetami sektora medycznego pozostają poprawa efektywności leczenia pacjentów, zwiększenie skuteczności opieki zdrowotnej oraz zapewnienie ochrony prywatności i bezpieczeństwa danych pacjentów. Wdrażanie nowych technologii odbywa się w kontekście robotyki, automatyzacji, biodruku, uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji, co sprawia, że opieka zdrowotna staje się bardziej elastyczna i adaptuje się do zmieniających się potrzeb. Aby te zmiany mogły zaistnieć w pełni, konieczna jest współpraca wszystkich podmiotów w ekosystemie opieki zdrowotnej.

Zrównoważona służba zdrowia

W miarę jak świat dąży do bardziej zrównoważonej przyszłości, również sektor opieki zdrowotnej stara się przyczynić do poprawy stanu środowiska, na przykład poprzez oznakowania ekologiczne. Oznakowanie ekologiczne na całym świecie jest nieobowiązkową techniką certyfikacji i oznakowania działań na rzecz ochrony środowiska. Jest stosowane do określania towarów i usług, które okazały się bardziej przyjazne dla środowiska.

Wiele firm inwestuje w ekologiczne systemy drukarek etykiet przeznaczonych do laboratoriów, szpitali, klinik i innych placówek służby zdrowia. Personel medyczny również korzysta z takich drukarek na potrzeby drukowania etykiet wrażliwych na nacisk, które mogą zawierać informacje o koncie/pacjencie, lekach, ostrzeżeniach medycznych i nie tylko.

Branża medyczna skupia się również na dekarbonizacji. Mając na uwadze coraz bardziej ambitne cele Unii Europejskiej w zakresie dekarbonizacji, należy podjąć działania we wszystkich sektorach w celu monitorowania i zmniejszania śladu węglowego. Ma to szczególne znaczenie w sektorze opieki zdrowotnej, który przyczynia się do 5% całkowitych emisji gazów cieplarnianych.

Podejmowanie takich działań, jak również mierzenie wpływu społecznego, jest istotne dla prowadzenia zrównoważonej działalności w sektorze opieki zdrowotnej i wspierania globalnych wysiłków na rzecz ochrony środowiska. Przeczytaj również o 10 najlepszych innowacyjnych technologiach w sektorze zrównoważonej energii.