Roboty podbijają wszystkie środki transportu. Jak wyglądają te nowe, zautomatyzowane sposoby podróżowania? Kiedy dostrzeżemy wpływ robotów na branżę transportową? Zarówno teraźniejszość, jak i przyszłość transportu zależą od robotów – inteligentnych, zautomatyzowanych pojazdów zintegrowanych z laserami, GPS-em i zaawansowaną technologią, umożliwiających samodzielną jazdę i autonomiczne loty.
Autonomiczne samochody to dopiero początek. Od autobusów-robotów, testowanych już na europejskich ulicach, po drony rodem z Jetsonów, które mają stworzyć zupełnie nową powietrzną sieć transportową, firmy inwestują znaczne środki, aby zmienić oblicze prywatnych i komercyjnych podróży.
Jak podaje Statista, globalny rynek pojazdów autonomicznych osiągnie do 2030 r. wartość 2,3 bln USD, notując znaczący skok w porównaniu z prognozami na poziomie 205 mld USD w 2023 r. Tendencja ta świadczy o zdecydowanym wzroście oczekiwań związanych z pojazdami autonomicznymi w nadchodzących latach, co odzwierciedla znaczący wpływ innowacji robotycznych na dynamikę rynku.
Transport drogowy
Autonomiczne pojazdy, dawniej znane tylko z futurystycznych filmów i gier wideo, wykroczyły poza swoją ekranową egzystencję. Niedługo może się jednak okazać, że autonomiczne pojazdy zdominują także nasze drogi.
Samojezdne samochody
Automatyzacja jazdy przechodzi przez różne etapy, a droga do osiągnięcia pełnej i bezpiecznej automatyzacji pojazdów jest procesem stopniowym. Większość pojazdów autonomicznych dostępnych na rynku w 2023 r. to pojazdy częściowo zautomatyzowane, będące na drugim z pięciu poziomów automatyzacji jazdy. Oznacza to, że zaawansowany system wspomagania kierowcy (ADAS) obsługuje kierowanie, przyspieszanie i hamowanie, przy czym kierowca pozostaje w pełni zaangażowany w prowadzenie pojazdu.
Mercedes-Benz poczynił krok naprzód, wprowadzając na rynek w 2023 r. zautomatyzowany pojazd poziomu 3, znany jako L3 Drive Pilot. Poziom 3 to inaczej warunkowa automatyzacja jazdy – samochód kontroluje wszystkie funkcje jazdy, ale na miejscu kierowcy nadal musi znajdować się człowiek, który w razie potrzeby może przejąć kontrolę nad pojazdem. Pojazd uzyskał homologację w Niemczech, co oznacza, że właściciele L3 Drive Pilot mogą legalnie jeść, pić, wysyłać e-maile, a nawet grać w gry na ekranie systemu informacyjno-rozrywkowego podczas jazdy autostradą. W przypadku, gdy twarz kierowcy zniknie z kamer samochodowych, system zostaje wyłączony.
Samojezdne taksówki
Marka Waymo zaprezentowała pierwszą samojezdną taksówkę w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku. Pierwsze pojazdy były dostępne w Phoenix, kolejne w San Francisco, a niedługo planowane jest wprowadzenie ich na ulice Los Angeles i Austin. System Waymo One działa poprzez wywołanie taksówki za pośrednictwem aplikacji, następnie autonomiczny samochód wskazuje bezpieczne miejsce, z którego może odebrać pasażera. Pasażer odblokowuje drzwi pojazdu przy użyciu aplikacji. Aplikacja umożliwia też regulację temperatury w trakcie jazdy i pozwala pasażerom na podłączenie swoich smartfonów, by mogli słuchać muzyki lub podcastów w czasie podróży. Waymo One funkcjonuje obecnie na czwartym poziomie autonomii.
W dążeniu do stworzenia w pełni autonomicznych pojazdów trwa zacięta rywalizacja. Firmy takie jak Tesla, Volvo, Waymo i General Motors nieustannie opracowują technologię, starając się przewodzić w dążeniu do osiągnięcia w pełni autonomicznej jazdy.
Robobusy
Na początku 2023 roku ruszyła inicjatywa wprowadzenia autonomicznych autobusów w trzech europejskich miastach. Ten przełomowy projekt obejmuje wdrożenie piętnastu w pełni elektrycznych, autonomicznych minibusów, które zostały zaprogramowane do ciągłej pracy w Genewie (w Szwajcarii), Oslo (w Norwegii) i Kronach (w Niemczech). Te samojezdne minibusy, przypominające taksówki Waymo, mają pojawić się na drogach w 2025 r. i będzie można je wezwać na żądanie za pomocą aplikacji.
Kolej
Niemiecka firma Alstom stała się światowym prekursorem w testowaniu autonomicznych regionalnych pociągów pasażerskich. Projekt rozpoczął się w 2021 r., a faza testowa zaplanowana jest na rok 2023. Firma Alstom, uznawana za światowego lidera w dziedzinie systemów automatycznej obsługi pociągów (ATO) stosowanych w sieciach metra, wkracza teraz w sferę pociągów autonomicznych.
„Alstom może pochwalić się dużym doświadczeniem w zakresie w pełni zautomatyzowanych i autonomicznych systemów metra. O ile metro rozwija się w zabezpieczonym środowisku, całkowita automatyzacja pociągów na kilkusetkilometrowej, niezabezpieczonej sieci magistralnej to zupełnie inna sprawa. Do tej pory nikt tego jeszcze nie zrealizował, a my chcemy być pierwszymi, którym się to uda”. – Jean-Francois Beaudoin, prezes ds. systemów cyfrowych i zintegrowanych, Alstom.
Systemy metra są niezwykle zaawansowane pod względem technologicznym, a na całym świecie istnieje ponad 60 systemów metra niewymagających maszynisty, z których wszystkie są sterowane w pełni automatycznie za pośrednictwem centralnej dyspozytorni. W Europie większość systemów metra bez maszynistów funkcjonuje we Francji i Włoszech, a w planach jest wprowadzenie takich systemów na całym kontynencie.
Systemy zrobotyzowane wpływają na kolej na wiele sposobów, nie tylko w zakresie autonomicznego transportu. W 2022 r. Uniwersytet Chalmers rozpoczął testy samojezdnego robota zaprojektowanego do poruszania się po torach kolejowych i oceny ich stanu. Innowacja ta ma na celu szybkie wykrycie wszelkich anomalii, ograniczenie kosztów konserwacji i zminimalizowanie opóźnień. Wyposażony w szereg technologii, w tym kamery, skanery lidar 3D, GPS, akcelerometr i obszerne dane szkoleniowe, robot autonomicznie porusza się po torach bez interwencji człowieka. Dostosowuje prędkość do napotkanych pociągów oraz interpretuje znaki i sygnały.
Więcej informacji na temat innowacyjnych rozwiązań w branży kolejowej można znaleźć w naszym artykule.
Podróże lotnicze
Chociaż bezzałogowe statki powietrzne znalazły zastosowanie w operacjach wojskowych, opracowanie komercyjnego samolotu pasażerskiego bez pilota na pokładzie stanowi o wiele większe wyzwanie. Nie zniechęca to jednak firm do zainwestowania znacznych środków w urzeczywistnienie tej wizji. Choć automatyzacja usprawniła już większość zadań pilotów, a ręczna ingerencja jest niezbędna głównie podczas startu i lądowania, firmy takie jak Cathay Pacific i Airbus są zdeterminowane, by wciąż iść naprzód. Ich głównym celem jest obecnie zmniejszenie liczby pilotów w kokpicie z dwóch do jednego. Obie firmy ogłosiły w 2021 r. projekt zmierzający do osiągnięcia tego celu do 2025 r.
Taksówki bezzałogowe
Koncepcja latających samochodów pobudza ludzką wyobraźnię od dziesięcioleci. Niemiecka firma Volocopter GmbH urzeczywistniła niedawno to marzenie, prezentując pierwszą na świecie taksówkę wykorzystującą technologię eVTOL. Dwuosobowa taksówka powietrzna VoloCity będzie miała swoją komercyjną premierę w Paryżu podczas Igrzysk Olimpijskich w 2024 roku. Do centrum miasta będzie można dostać się trzema trasami z lotnisk i heliportu, a Volocopter zaoferuje również usługi zwiedzania w obie strony.
Robotyka na lotniskach
Wpływ robotyki rozciąga się również na poprawę komfortu pasażerów. W portach lotniczych wykorzystuje się roboty do takich zadań, jak pomoc pasażerom, obsługa bagażu, sprzątanie obiektów i kontrole bezpieczeństwa. Roboty te przyczyniają się nie tylko do usprawnienia operacji lotniskowych, ale także do zapewnienia przyjemnej i bezstresowej podróży. Oferują informacje w czasie rzeczywistym, prowadzą pasażerów do bramek, a nawet zapewniają rozrywkę. Ponadto drony mogą transportować ładunki i świadczyć usługi, zapewniając nową formę transportu, która jest szybsza i bardziej elastyczna niż konwencjonalne.
Jak wygląda przyszłość?
Prognozowany wzrost rynku wskazuje na znaczący wpływ robotów na sektor transportu w nadchodzących dekadach. W miarę jak pojazdy na drogach stają się coraz bardziej autonomiczne, trwający postęp technologiczny prawdopodobnie utoruje drogę do realizacji w pełni autonomicznych pojazdów, choć nie jest pewne, kiedy ta transformacja nastąpi. Na horyzoncie pojawiła się również technologia Hyperloop, która ma potencjał do zrewolucjonizowania podróży koleją poprzez drastyczne skrócenie czasu podróży.
Powszechne przyjęcie tych innowacji może jednak wymagać czasu. Jeśli interesuje Cię przyszłość transportu morskiego, sprawdź nasz artykuł na temat tego, jak sztuczna inteligencja kształtuje branżę żeglugową. Na razie robotyka będzie nadal odgrywać kluczową rolę w sektorze transportu, a przyszłość może potencjalnie przynieść sieć transportową całkowicie pozbawioną ludzkiej interwencji.
Dążenie do automatyzacji transportu ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa, niezawodności i wydajności. Chociaż zapotrzebowanie na kierowców i pilotów może być mniejsze, pojawią się nowe role skoncentrowane na sterowaniu i zarządzaniu. Niemniej jednak, aby w pełni wykorzystać te zmiany, konieczne będzie dostosowanie infrastruktury, przepisów i nastawienia użytkowników.
