W czasach, gdy klienci częściej wybierają wysokiej jakości świeże produkty, zarządzanie łańcuchem chłodniczym stanowi krytyczny element zapewnienia bezpieczeństwa i jakości żywności, trafiającej na półki sklepowe.
W miarę jak popyt na świeże produkty rośnie, globalne systemy żywnościowe stają się coraz bardziej złożone. W związku z tym konieczne jest opracowywanie skutecznych metod przechowywania łatwo psujących się produktów. W niniejszym artykule omówimy podstawowe procedury, takie jak kreatywne metody chłodnicze i nowoczesne systemy monitorowania, które gwarantują najlepszą jakość żywności. Oto kilka innowacyjnych rozwiązań, które zmieniają zarządzanie łańcuchem chłodniczym i umożliwiają zachowanie świeżości.
Sektor spożywczy w liczbach
Zanim omówimy szczegóły zarządzania łańcuchem chłodniczym, przedstawimy kilka statystyk dotyczących żywności i jej świeżości.
Jak podaje portal Statista, branża logistyki łańcucha chłodniczego, wyceniana na 75 miliardów dolarów (ponad 68 miliardów euro) w 2019 roku, wzrośnie do 112,8 miliardów dolarów (ponad 102 miliardy euro) w 2025 roku. Choć rynek łańcucha chłodniczego wciąż rośnie, szacuje się, że na świecie każdego roku marnowana jest około jedna trzecia żywności. Według raportu UNEP Food Waste Index z 2021 roku szacuje się, że 8-10% światowej emisji gazów cieplarnianych jest wynikiem marnowania żywności.
Jak wykazały Badania Deloitte, dziewięciu na dziesięciu ankietowanych konsumentów uważa, że spożywanie świeżej żywności daje im szczęście. Taki sam odsetek (91%) twierdzi, że świeża żywność jest częścią zdrowej diety. Ośmiu na dziesięciu respondentów jest przekonanych, że świeża żywność jest bardziej zrównoważona niż żywność przetworzona. Świeżą żywność wybierają przede wszystkim konsumenci dbający o zdrowie i dobre samopoczucie – 83% ankietowanych uważa, że zmniejsza ona ryzyko zachorowań i przewlekłych zaburzeń zdrowotnych, a ten sam odsetek wierzy, że jej spożywanie pomaga w utracie wagi.
Znaczenie zarządzania łańcuchem chłodniczym
Zarządzanie łańcuchem chłodniczym to proces dostarczania produktów wrażliwych na zmiany temperatury, takich jak warzywa, owoce, produkty mleczne i leki, z miejsca ich pochodzenia do klienta końcowego. Aby uniknąć psucia się produktów, utrzymać ich jakość i zagwarantować bezpieczeństwo konsumentów, niezbędne jest utrzymywanie temperatury i wilgotności na odpowiednim poziomie.
Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że niewłaściwe obchodzenie się z żywnością przyczynia się do 600 milionów przypadków chorób przenoszonych przez żywność. W świetle tych statystyk istotne staje się skuteczne zarządzanie łańcuchem chłodniczym.
Automatyzacja zarządzania łańcuchem chłodniczym
Łańcuchy dostaw o kontrolowanej temperaturze pozwalają zachować, a nawet przedłużyć okres przydatności do spożycia niektórych towarów, takich jak żywność, leki i niektóre chemikalia. Zapewnienie skuteczności i wydajności logistyki zależy w dużej mierze od rozwiązań z zakresu automatyzacji. Automatyzacja maksymalizuje wykorzystanie zasobów, ograniczając ilość odpadów, zwiększając integralność produktów i tworząc prężnie działający łańcuch dostaw.
Zalety nowoczesnych rozwiązań łańcucha chłodniczego:
- Monitorowanie w czasie rzeczywistym: Technologia IoT pozwala monitorować temperaturę i wilgotność w czasie rzeczywistym, dostosowując je w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. Dzięki temu towary przechowywane są w optymalnych warunkach podczas transportu.
- Zwiększona identyfikowalność: Nowoczesne technologie, takie jak blockchain, usprawniają proces śledzenia produktów w dowolnym punkcie łańcucha dostaw. Pozwala to na szybkie wycofywanie produktów w razie potrzeby i ograniczenie ryzyka ich kontaminacji.
- Konserwacja predykcyjna i analiza danych: Systemy automatyzacji, które wykorzystują uczenie maszynowe i dane historyczne do analizy oraz konserwacji predykcyjnej, pozwalają na gromadzenie dużej ilości danych. Takie podejście zapewnia dłuższą żywotność urządzeń chłodniczych, co prowadzi do mniejszej ilości przestojów, pozwala na przewidywanie problemów, usprawnianie operacji i realizowanie dostaw na czas.
- Zarządzanie zapasami: Zautomatyzowane systemy ułatwiają zarządzanie zapasami poprzez śledzenie ilości, lokalizacji i stanu towarów w magazynach. Pozwala to zwiększyć wydajność magazynowania i wyszukiwania produktów, a także zmniejszyć ilość odpadów i poprawić precyzję realizacji zamówień.
- Efektywność energetyczna: Energooszczędne rozwiązania, takie jak panele słoneczne i chłodzenie adaptacyjne, stosowane w nowoczesnych systemach chłodniczych minimalizują ich wpływ na środowisko i ograniczają koszty, a wszystko to przy jednoczesnym zachowaniu świeżości produktów.
- Solidne rozwiązania chłodnicze: Precyzyjne sterowanie temperaturą i minimalny kontakt z produktami sprawiają, że zautomatyzowane chłodnie zastopują konwencjonalne rozwiązania magazynowe, zwiększając niezawodność przechowywania łatwo psujących się towarów.
Zrównoważone rozwiązania w zakresie przechowywania żywności
Po wybraniu odpowiedniego rozwiązania logistycznego należy zadbać o zapewnienie zrównoważonych sposobów przechowywania i konserwacji żywności. Bardzo ważny jest wybór odpowiednich opakowań i wykorzystanie materiałów przyjaznych dla środowiska.
Głównym celem zrównoważonych systemów przechowywania żywności jest ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko przy jednoczesnym zapewnieniu jej bezpieczeństwa i wydłużeniu okresu przydatności do spożycia. Oto kilka długofalowych zmian:
Inteligentne i ekologiczne opakowania
Opakowania mają kluczowe znaczenie w kontekście przechowywania żywności. Nowoczesne rozwiązania, takiej jak inteligentne opakowania, całkowicie zmieniły sposób przechowywania żywności. Systemy, wyposażone w czujniki i wskaźniki, umożliwiają monitorowanie świeżości produktów. Pozwala to ograniczyć marnowanie się żywności i zapewnić najlepszy smak produktów.
W sferze materiałów opakowaniowych rośnie zainteresowanie opcjami przyjaznymi dla środowiska, takich jak opakowania jadalne, papier z recyklingu i polimery pochodzenia roślinnego. Tego rodzaju materiały pozwalają zmniejszyć ilość odpadów i złagodzić negatywny wpływ opakowań na środowisko. Więcej informacji na temat ekologicznych rozwiązań opakowaniowych i ich roli w ograniczaniu ilości odpadów można znaleźć w naszym artykule.
Energooszczędne urządzenia chłodnicze
Inteligentne funkcje chłodnicze, takie jak automatyczna kontrola temperatury, energooszczędne systemy, konserwacja zapobiegawcza i ulepszone zarządzanie zapasami, to tylko niektóre z rozwiązań rewolucjonizujących branżę chłodniczą. Technologie te pozwalają na zdalne monitorowanie i szybkie rozwiązywanie problemów. Wykorzystanie energooszczędnych systemów znacząco redukuje emisje gazów cieplarnianych, natomiast inteligentne rozwiązania chłodnicze pozawalają na oszczędność kosztów i energii oraz wspierają zrównoważony rozwój.
Bramy marki Teltonika umożliwiają gromadzenie danych z czujników temperatury i czujników otwarcia drzwi oraz przesyłanie informacji do wewnętrznego systemu monitorowania. Takie rozwiązanie znajduje zastosowanie na przykład w zdalnym monitorowaniu lodówek w handlu detalicznym. Z kolei przemysłowe routery komórkowe umożliwiają podłączenie do 200 czujników Bluetooth, współpracujących z systemem śledzenia łańcucha chłodniczego.
Optymalizacja łańcucha dostaw
Sposób produkcji i transportu żywności jest kluczowym elementem łańcucha chłodniczego. Usprawniając techniki logistyczne i transportowe, można skrócić czas, jaki żywność spędza w transporcie, co pozwala ograniczyć ilość zepsutych produktów i zwiększyć wydajność energetyczną.
Zrównoważone magazynowanie
Chcąc usprawnić zarządzanie łańcuchem chłodniczym, warto inwestować w zrównoważone rozwiązania magazynowe, takie jak lepsza izolacja pomieszczeń, naturalne oświetlenie i energooszczędne systemy kontroli klimatu. Połączenie zarządzania łańcuchem dostaw z odpowiednim środowiskiem magazynowym pozwala zapewnić, że produkty nie zepsują się, zanim trafią w ręce klientów.
Energooszczędne systemy chłodzenia w magazynach spożywczych
Energooszczędne systemy chłodzenia wykorzystują nowoczesne technologie, by zminimalizować zużycie energii i zmaksymalizować efektywność chłodzenia. Energooszczędne systemy chłodzenia stanowią kluczowy element zarządzania łańcuchem chłodniczym, wpływając na efektywność przechowywania, transportu i zrównoważonego rozwoju. Zalety energooszczędnych systemów chłodniczych:
- Wydłużony okres przydatności do spożycia i integralność produktu: Poprzez precyzyjną i stałą regulację temperatury energooszczędne systemy chłodzenia zapewniają dłuższą świeżość łatwo psującej się żywności. Ogranicza to psucie się towarów i ilość odpadów, gwarantując, że konsumenci otrzymują żywność wysokiej jakości.
- Niższe koszty operacyjne: Zaawansowana termoizolacja i sprężarki o zmiennej prędkości zmniejszają zużycie energii, co przekłada się na niższe koszty energii elektrycznej. Zastosowanie inteligentnych systemów i konserwacji predykcyjnej pozwala zwiększyć wydajność operacyjną i ograniczyć koszty związane z awariami sprzętu.
- Zgodność z przepisami i zapewnienie jakości: Surowe przepisy dotyczące temperatury są często wymagane przez organy regulacyjne zajmujące się transportem i przechowywaniem łatwo psujących się towarów. Energooszczędne systemy z dokładną kontrolą temperatury pozwalają na przestrzeganie tych zasad, zachowując bezpieczeństwo i jakość produktów w całym łańcuchu dostaw.
- Wczesne wykrywanie potencjalnych problemów: Energooszczędne systemy ze zintegrowanymi inteligentnymi czujnikami, wykorzystujące analitykę predykcyjną umożliwiają wykrywanie potencjalnych problemów i ułatwiają szybką interwencję, zmniejszając ryzyko uszkodzenia produktów w wyniku awarii systemu. Elfa Distrelec oferuje szeroką gamę czujników, w tym czujniki temperatury, czujniki wilgotności i czujniki klimatyczne oraz czujniki specyficzne dla różnych branż, takich jak rolnictwo, przeznaczone do stosowania w inteligentnym rolnictwie. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w tym artykule.
- Ograniczenie śladu węglowego: W kontekście dążenia do obniżenia emisji dwutlenku węgla stosowanie energooszczędnych systemów chłodzenia staje się koniecznością. Redukując emisję gazów cieplarnianych i zależność od paliw kopalnych, takie rozwiązania pozwalają na dopasowanie operacji łańcucha chłodniczego do realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
- Mniejsze marnotrawstwo żywności: Ograniczenie marnotrawienia żywności ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia globalnego bezpieczeństwa żywnościowego. W procesie tym ważną rolę odgrywają skuteczne systemy chłodzenia. Dzięki poprawie skuteczności systemów chłodzenia więcej żywności trafia do konsumentów.
Pozytywne rezultaty dla firm spożywczych
Przedsiębiorstwa z branży spożywczej koncentrujące się na zrównoważonym rozwoju i doskonałości operacyjnej powinny rozważyć inwestycje w nowoczesne rozwiązania do zarządzania łańcuchem chłodniczym. Integracja energooszczędnych systemów chłodniczych, inteligentnych technologii i elastycznej logistyki pozwala zagwarantować świeżość i jakość żywności w całym łańcuchu dostaw.
Taka strategia nie tylko pozwala spełnić surowe normy prawne i wymagania konsumentów w zakresie jakości i zrównoważonego rozwoju, lecz także zwiększa integralność produktu. Dodatkowo, umożliwia wydłużenie okresu przydatności do spożycia, co skutkuje zmniejszeniem ilości odpadów i związanych z nimi wydatków. Wdrożenie tego rodzaju technik pomaga firmom stać się pionierami w zakresie ochrony środowiska, co z kolei przekłada się na pozyskanie lojalnych klientów i poprawę reputacji.
Zaawansowane zarządzanie łańcuchem chłodniczym przynosi wymierne korzyści, które zwiększają konkurencyjność, rentowność i przyczyniają się do bardziej zrównoważonej i bezpiecznej żywności.
