Branża spożywcza to skomplikowany sektor. Właściciele firm działających w tej branży zmagają się z wieloma problemami, począwszy od wysokich kosztów łańcucha dostaw, a skończywszy na kwestiach politycznych i zmianach klimatycznych. Oto niektóre trudności i propozycje sposobów ich pokonania.
Problemy branży spożywczej oraz sposoby ich rozwiązania
Zakłócenia w łańcuchu dostaw
Napięcia geopolityczne, wahania popytu i podaży oraz problemy w transporcie mogą powodować zakłócenia w łańcuchu dostaw, co może prowadzić do niedoborów, opóźnień i zwiększenia kosztów. Problem ten potęgują również zmiany klimatyczne, mające wpływ na dostępność surowców i wydajność upraw.
Aby ograniczyć zakłócenia w łańcuchu dostaw, firmy produkujące żywność i napoje mogą zwiększyć swoją elastyczność poprzez współpracę z różnymi dostawcami i umacnianie relacje z nimi oraz wprowadzając zaawansowane technologie prognozujące. Ponadto wprowadzając zasady zrównoważonego rozwoju oraz zarządzania ryzykiem, można dodatkowo zapewnić stabilność działania produkcji. Pozwoli to na szybkie dostosowanie się do nieprzewidzianych przeszkód. Aby dowiedzieć się więcej na temat rozwiązywania problemów w łańcuchu dostaw, przeczytaj ten artykuł.
Zmiany klimatyczne i zrównoważony rozwój
Zmiany klimatyczne wpływają na plony, ceny i zrównoważony rozwój rolnictwa, a tym samym na sektor żywności i napojów. Rosnące temperatury, ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak powodzie i susze, oraz zmienne pory roku prowadzą do zmian w jakości i dostępności surowców, powodując podatność na zagrożenia w łańcuchu dostaw. Zwiększają się również zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności, takie jak wysoki poziom mikotoksyn, degradacja gleby i trudności w kontrolowaniu niekorzystnych warunków pogodowych.
Aby pokonać te przeszkody, przemysł spożywczy powinien priorytetowo traktować zrównoważony rozwój. Zgodnie z danymi Climate Trade, rolnictwo i sprzedaż żywności to dwie najbardziej szkodliwe dla środowiska branże na świecie. Z tego względu branża powinna realizować cele związane z zerową emisją netto, przy jednoczesnym uwzględnieniu szerszych aspektów środowiskowych i społecznych. Budowanie odporności wykracza poza zwykłe kompensowanie emisji dwutlenku węgla – konieczne jest dostosowanie łańcuchów dostaw do zmian klimatu i opracowanie długoterminowych planów radzenia sobie ze zmianami na rynku.
Bezpieczeństwo i jakość żywności
Ryzyko skażenia, choroby przenoszone przez żywność i surowe normy regulacyjne stanowią główne obawy związane z bezpieczeństwem i jakością żywności w branży spożywczej. Szczególnie dużym wyzwaniem dla branży spożywczej jest zarządzanie łańcuchem chłodniczym. Globalne łańcuchy dostaw, w których obowiązują niespójne standardy bezpieczeństwa, a także coraz większe wymagania klientów dotyczące minimalnie przetworzonej, świeżej żywności, jeszcze bardziej zaostrzają te trudności. Ze względu na to, że produkty te mają krótszy okres przydatności do spożycia i są bardziej podatne na rozwój drobnoustrojów, zapewnienie ich bezpieczeństwa staje się coraz większym wyzwaniem.
Korzystanie z systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności, takich jak HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli), pozwala na identyfikację i kontrolę zagrożeń. Wzmocnienie relacji w łańcuchu dostaw i finansowanie ciągłych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa żywności dla pracowników może pomóc w poprawie ogólnej jakości i bezpieczeństwa żywności. Aby zapewnić bezpieczeństwo żywności, można wykorzystać czujniki IoT, natomiast technologia blockchain może posłużyć do zapewnienia identyfikowalności. W Elfie Distrelec dostępne są czujniki takich marek jak Seeed Studio, Novotechnik czy Carlo Gavazzi, przeznaczone do zastosowań spożywczych. Więcej informacji można znaleźć w tym artykule.
Zmieniające się preferencje konsumentów
Z uwagi na ewoluujące gusta konsumentów w kierunku zdrowszych i zrównoważonych produktów spożywczych, takich jak organiczne artykuły, wolne od GMO i sztucznych dodatków, a także rosnące zapotrzebowanie na produkty wegańskie, roślinne i alternatywne źródła białka, sektor żywności i napojów staje przed wyzwaniem rozwijania i różnicowania swojej oferty. Produkcja musi zatem ulec strategicznej zmianie, aby zaspokoić potrzeby konsumentów dbających o środowisko i zdrowie. Dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii spożywczych, zrównoważonych praktyk pozyskiwania oraz innowacyjnych składników, opracowywanie produktów spełniających te wymagania staje się możliwe poprzez inwestycje w badania i rozwój.
Aby skutecznie reagować na zmieniające się trendy, firmy z branży spożywczej powinny współpracować ze start-upami i instytucjami akademickimi w celu uzyskania dostępu do innowacji w zakresie żywności i wiedzy o konsumentach. Zaufanie klientów można zdobywać poprzez otwartą politykę marketingową oraz jednoznaczne oznaczanie korzyści zdrowotnych i środowiskowych produktów. Ponadto firmy muszą zadbać o to, by ich sieci dostawców wspierały zrównoważoną produkcję. Wdrożenie tych taktyk pozwoli przekształcić trudności związane ze zmianą gustów konsumentów w szansę na objęcie pozycji lidera w produkcji towarów przyjaznych dla środowiska i zdrowia.
Zgodność z przepisami i globalizacja
Globalizacja i zapewnienie zgodności z przepisami stanowią złożone wyzwanie dla sektora spożywczego. Właściciele firm muszą radzić sobie z szerokim zakresem skomplikowanych przepisów krajowych i międzynarodowych, które dotyczą ograniczeń importu i eksportu, etykietowania i zapewnień dotyczących zalet zdrowotnych produktów. Złożoność tej sytuacji potęguje globalizacja, która zmusza firmy do dostosowywania swoich produktów do wymagań wielu rynków i ram regulacyjnych, a także do zwiększania konkurencyjności. Dostosowanie się do tych standardów może wymagać wielu zasobów i szczegółowej znajomości lokalnych systemów prawnych.
Organizacje mogą skorzystać z oprogramowania do automatyzacji procesów i monitorowania aktualizacji przepisów, co pozwala im radzić sobie z kwestiami związanymi z globalizacją i zmieniającymi się regulacjami. Powołanie zespołu ds. zgodności lub skorzystanie z porad lokalnych specjalistów prawnych znacznie ułatwia stosowanie przepisów i modyfikowanie produktów na potrzeby rynków regionalnych bez uszczerbku dla integralności marki. Prowadzenie ukierunkowanych badań rynkowych oraz aktywne uczestnictwo w działalności grup branżowych i instytucji regulacyjnych są kluczowe dla strategicznej adaptacji. Działania te ułatwiają dostosowanie produktów do preferencji regionalnych, co z kolei zwiększa globalną konkurencyjność.
Rola technologii w stawianiu czoła wyzwaniom
Pokonanie przeszkód w branży produkcji spożywczej wymaga zastosowania coraz większej ilości technologii. Korzyści płynące z przetwarzania danych, sztucznej inteligencji (AI) i automatyzacji w zakresie poprawy produktywności, redukcji odpadów i zarządzania łańcuchem dostaw są obecnie szeroko rozpowszechnione. Predykcyjna sztuczna inteligencja i najnowsze technologie usprawniają proces zapewniania jakości, oceny ryzyka i identyfikowalności, umożliwiając cyfrową transformację, która maksymalizuje produkcję i procedury decyzyjne.
Proces integracji technologii wiąże się jednak z dodatkowymi wyzwaniami, zwłaszcza w zakresie znalezienia równowagi między automatyzacją a pracą ludzką. Aby jak najlepiej wykorzystać technologię, branża musi starannie zrównoważyć jej zastosowanie w celu usprawnienia pracy ludzkiej, a nie zastępowania jej zautomatyzowanymi procesami. Wraz z rozwojem Przemysłu 5.0, który kładzie nacisk na współpracę człowieka z maszyną, branża spożywcza musi dostosować się do skutecznego łączenia umiejętności pracowników i postępu technicznego.
Podsumowanie
Branża spożywcza staje w obliczu wielu przeszkód, takich jak przerwy w łańcuchu dostaw, problemy z bezpieczeństwem i jakością, skomplikowane przepisy, zmieniające się preferencje klientów oraz skutki zmian klimatycznych. Jednym z najlepszych sposobów na sprostanie tym wyzwaniom jest wykorzystanie technologii. Sztuczna inteligencja, blockchain, automatyzacja i inne technologie zapewniają rozwiązania usprawniające zarządzanie łańcuchem dostaw, gwarantujące bezpieczeństwo żywności, zgodne z wymogami prawnymi i odpowiadające preferencjom klientów.
Przezwyciężenie tych trudności wymaga nie tylko koncentracji na zrównoważonym rozwoju i innowacjach, ale także efektywnego wykorzystania technologii. Zapewnienie odporności i utrzymanie konkurencyjności będzie wymagało połączenia planowania strategicznego z rozwojem technicznym w miarę rozwoju działalności. Taka strategia pozwoli nie tylko rozwiązać obecne problemy, ale otworzy również drzwi do bardziej elastycznej i skoncentrowanej na kliencie przyszłości.
